Nie taki urząd straszny, gdy się zalogujesz

Pol­ska pod wzglę­dem infor­ma­ty­za­cji jest sto lat za murzy­na­mi, ale mimo to jest w pol­skim Inter­ne­cie kil­ka miejsc, gdzie moż­na zała­twić jakąś urzę­do­wą spra­wę bez wycho­dze­nia z domu i sta­nia w kolej­ce do okien­ka.

W momen­cie gdy chce­my coś zała­twić, a wcze­śniej nie korzy­sta­li­śmy z inter­ne­to­we­go kon­tak­tu z urzę­da­mi, szyb­sze będzie zała­twie­nie swo­jej spra­wy offline/tradycyjnie. Dla­te­go war­to wcze­śniej zapo­znać się z tema­tem i w wol­nej chwi­li stwo­rzyć sobie moż­li­wość korzy­sta­nia z nowo­cze­snych form kon­tak­tu z urzę­da­mi, a wte­dy, gdy zaj­dzie potrze­ba, będzie­my już mie­li wszyst­ko skon­fi­gu­ro­wa­ne i szyb­ko zała­twi­my nie jed­ną spra­wę przez Inter­net.

Pod­sta­wo­wym “narzę­dziem” dają­cym nam dostęp do wie­lu urzę­do­wych miejsc w sie­ci jest ePU­AP czy­li  Elek­tro­nicz­na Plat­for­ma Usług Admi­ni­stra­cji Publicz­nej. Stwo­rze­nie pro­fi­lu zaufa­ne­go ePU­AP pozwo­li nam na zała­twie­nie wie­lu spraw na stro­nie epuap.gov.pl a tak­że, na wie­lu innych stro­nach, na któ­rych potwier­dze­nie swo­jej toż­sa­mo­ści odby­wa się wła­śnie za pomo­cą ePU­AP.

Aby sobie taki pro­fil zaufa­ny zała­twić trze­ba się zare­je­stro­wać na epuap.gov.pl i potwier­dzić swo­ją toż­sa­mość. Na potwier­dze­nie toż­sa­mo­ści mamy dwa spo­so­by. Pierw­szy to cer­ty­fi­kat kwa­li­fi­ko­wa­ny, któ­ry kosz­tu­je jakieś 300 zł, a potem koło 100 zł na rok. Nie mam zamia­ru tłu­ma­czyć co to jest bo i tak Ci się to nie przy­da. Oczy­wi­ście jest też moż­li­wość dar­mo­we­go potwier­dze­nia swo­jej toż­sa­mo­ści. Trze­ba udać się do jed­ne­go z punk­tów potwier­dza­ją­cych w cią­gu 14 dni od zare­je­stro­wa­nia się na stro­nie. Jeśli się nie wyro­bisz w dwa tygo­dnie to musisz zare­je­stro­wać się jesz­cze raz.

W Rudzie Ślą­skiej są dwa punk­ty, w któ­rych moż­na potwier­dzić ePU­AP, w Urzę­dzie Skar­bo­wym (Ruda) i w ZUSie (Nowy Bytom). Dla mnie naj­wy­god­niej było podejść do Urzę­du Mia­sta Kato­wi­ce. 3 minu­ty pie­szo z Gale­rii Kato­wic­kiej więc da się prze­żyć. Na miej­scu,  na hasło “Chcę potwier­dzić ePU­AP” dosta­nie­my do pod­pi­sa­nia jeden papie­rek i zała­twio­ne. Oczy­wi­ście trze­ba mieć przy sobie dowód oso­bi­sty (lub pasz­port). Żeby nasz pro­fil zaufa­ny ePU­AP dzia­łał, pro­ce­du­rę potwier­dza­nia trze­ba powta­rzać raz na trzy lata. Czy­li raz na trzy lata trze­ba wpaść do któ­re­goś z punk­tów potwier­dza­ją­cych ePU­AP, żeby moż­na było wie­le urzę­do­wych spraw zała­twiać bez wycho­dze­nia z domu. Gwa­ran­tu­ję, że w cią­gu tych trzech lat poja­wi się jakaś spra­wa, któ­rą uda się zała­twić z wyko­rzy­sta­niem ePU­AP.

Już po zała­twie­niu wszyst­kich for­mal­no­ści, pro­ce­du­ra logo­wa­nia wyma­ga od nas poda­nia logi­nu, hasła i kodu sms przy­sy­ła­ne­go na nasz numer tele­fo­nu przy każ­dej pró­bie logo­wa­nia.

No to teraz kon­kret­nie. Po co to wszyst­ko? Kil­ka przy­kła­dów spraw, któ­re zała­twisz bez wycho­dze­nia z domu dzię­ki ePU­AP:

• Reje­stra­cja w Urzę­dzie Pra­cy — wszyst­kie dane wpi­su­jesz samo­dziel­nie, nie musisz sie­dzieć i cze­kać w kolej­ce. Jest dzię­ki temu o jed­ną wizy­tę UP mniej. Dodat­ko­wo, w przy­pad­ku ponow­nej reje­stra­cji, nie trze­ba ponow­nie wpi­sy­wać danych tyl­ko uzu­peł­niasz o nowe infor­ma­cje. W moim przy­pad­ku, ostat­nia reje­stra­cja w UP trwa­ła 5 minut zamiast jakichś dwóch godzin licząc dojazd i cze­ka­nie w kolej­ce. Moż­na? Moż­na. Pole­cam. (Jak­by ktoś mioł jakoś robo­ta pochy­tać to dej­cie znać)
• Wnio­sek o wyda­nie dowo­du oso­bi­ste­go — tra­dy­cyj­nie wyma­ga dwóch wyjść z domu: raz żeby zło­żyć wnio­sek, dru­gi raz po odbiór dowo­du. Z ePU­AP wnio­sek zło­ży­my z domu i potem tyl­ko trze­ba pójść ode­brać dowód.
• Zgło­sze­nie utra­ty dowo­du / pasz­por­tu
• Wnio­sek o 500+
• Wnio­sek o Kar­tę Dużej Rodzi­ny
• i wie­le innych zwią­za­nych np. z pra­wem jaz­dy, pojaz­da­mi, budow­nic­twem, miesz­ka­nia­mi, itp. itd.

Kata­log spraw moż­na przej­rzeć na epuap.gov.pl.

Dru­gim miej­scem któ­re war­to znać jest Sys­tem Elek­tro­nicz­nej Komu­ni­ka­cji Admi­ni­stra­cji Publicz­nej dostęp­ny pod adre­sem: www.sekap.pl. Tro­chę nie rozu­miem ist­nie­nia osob­no por­ta­lu ePU­AP i SEKAP ale jest i tyle. Wie­le spraw któ­re moż­na zała­twić na SEKAP pokry­wa się z tymi z ePU­AP ale jest chy­ba też spo­ro dodat­ko­wych. War­to przej­rzeć i w razie koniecz­no­ści moż­na zalo­go­wać się na www.sekap.pl i zała­twić urzę­do­wą spra­wę bez wycho­dze­nia z domu. Żeby sko­rzy­stać z SEKAP nale­ży posia­dać pro­fil zaufa­ny ePU­AP o któ­rym pisa­łem wyżej.

Kon­to na por­ta­lu SEKAP przy­da się na pew­no co roku tym oso­bą, któ­re chcą gło­so­wać na pro­jek­ty w ramach budże­tu oby­wa­tel­skie­go. Nie wiem czy wszyst­kie mia­sta prze­pro­waz­da­ją gło­so­wa­nie w ten spo­sób. Miesz­kań­cy Rudy Ślą­skiej na pew­no mogą gło­so­wać w ten spo­sób, więc jeśli jesteś jed­nym z nich, następ­nym razem gdy zoba­czysz ogło­sze­nie o gło­so­wa­niu na pro­jek­ty w ramach budże­tu oby­wa­tel­skie­go, oddaj swo­je gło­sy na wybra­ne pro­jek­ty wła­śnie przez SEKAP logu­jąc się z uży­ciem ePU­AP. 

Kolej­ny temat: podat­ki.  Odkąd doty­czy mnie ta spra­wa, roz­li­czam się z podat­ku samo­dziel­nie i bez wycho­dze­nia z domu. Mam nadzie­je, że Ty też. Jeśli tak, możesz pomi­nąć ten aka­pit ale jeśli jesz­cze jakimś cudem nie radzisz sobie z tym tema­tem to skup się i czy­taj. Roz­li­cze­nie się z podat­ku wyma­ga prze­pi­sa­nia kil­ku cyfe­rek i kil­ku klik­nięć. Moż­na to zro­bić z pomo­cą urzę­do­we­go por­ta­lu / pro­gra­mu e‑Deklaracje, jed­nak prost­szy w obsłu­dze jest pro­gram e‑pity dostęp­ny pod adre­sem www.e‑pity.pl. Wystar­czy pobrać, zain­sta­lo­wać i uru­cho­mić pro­gram, a następ­nie sko­rzy­stać z kre­ato­ra, któ­ry prze­pro­wa­dzi nas przez cały pro­ces roz­li­cze­nia, zada­jąc odpo­wied­nie pyta­nia. Jeśli nie korzy­sta­my z żad­nych odli­czeń np. wydat­ków na Inter­net lub ulgi z tytu­łu wycho­wy­wa­nia dzie­ci, to nie potrzeb­na jest nam żad­na dodat­ko­wa wie­dza. Wystar­czy podą­żać za pole­ce­nia­mi kre­ato­ra. W przy­pad­ku ulg, war­to poczy­tać coś na ten temat w Inter­ne­cie, ale i bez tego powin­ni­śmy sobie pora­dzić podą­ża­jąc za wska­zów­ka­mi pro­gra­mu. Po wypeł­nie­niu dekla­ra­cji, pro­sto z pro­gra­mu, może­my wysłać ją do Urzę­du Skar­bo­we­go. Do tego jest nam potrzeb­na kwo­ta docho­du z dekla­ra­cji z roku ubie­głe­go (jak ją odszu­kać na zeszło­rocz­nej dekla­ra­cji pod­po­wie nam pro­gram). Pole­cam wysy­ła­nie dekla­ra­cji do urzę­du zaraz po otrzy­ma­niu PITu od pra­co­daw­cy za minio­ny rok. Wte­dy w przy­pad­ku ewen­tu­al­nych zwro­tów z podat­ku, kwo­ta tra­fi na nasze kon­to dosyć krót­ko po doko­na­niu roz­li­cze­nia, np. już po dwóch tygo­dniach. Jeśli będzie­my skła­dać swo­je zezna­nie podat­ko­we pod koniec ter­mi­nu w jakim trze­ba się zmie­ścić, ocze­ki­wa­nie na ewen­tu­al­ny zwrot może z tygo­dni zmie­nić się w mie­sią­ce. Nie ma więc sen­su zosta­wiać tej spra­wy na ostat­nią chwi­lę, tym bar­dziej, że wyma­ga to 10 minut przy kom­pu­te­rze.

Innym przy­dat­nym miej­scem w sie­ci jest ZIP czy­li Zin­te­gro­wa­ny Infor­ma­tor Pacjen­ta NFZ dostęp­ny pod adre­sem: zip.nfz.gov.pl. W praw­dzie spra­wy żad­nej nie zała­twi­my ale moż­na zna­leźć tam przy­dat­ne infor­ma­cje. Przede wszyst­kim, spraw­dzisz tam, czy na pod­sta­wie obec­nie posia­da­nych przez NFZ danych masz pra­wo do świad­czeń finan­so­wa­nych ze środ­ków publicz­nych. Mówiąc pro­ściej, dowiesz się czy możesz iść za free do leka­rza czy nie. Według moich infor­ma­cji, w chwi­li gdy to piszę, nie powin­ny mi przy­słu­gi­wać świad­cze­nia z NFZ, a na swo­im kon­cie na zip.nfz.gov.pl widzę że jed­nak mi przy­słu­gu­ją. Sko­ro tam tak jest napi­sa­ne, to mimo, że wiem, że to błąd, swo­bod­nie mogę korzy­stać ze świad­czeń NFZ bo kobie­ta w reje­stra­cji w przy­chod­ni będzie dys­po­no­wa­ła tymi samy­mi, błęd­ny­mi ale korzyst­ny­mi dla mnie dany­mi. W przy­pad­ku osób któ­rym sta­tus zawo­do­wy czę­sto zmie­nia się z robot­ny na bez­ro­bot­ny, może się ta infor­ma­cja przy­dać przed uda­niem się do leka­rza w razie potrze­by.
Dodat­ko­wo, na zip.nfz.gov.pl znaj­dzie­my też histo­rię naszych świad­czeń medycz­nych, np. prze­pro­wa­dza­ne zabie­gi czy listę recept z prze­pi­sy­wa­ny­mi nam leka­mi.

W sytu­acji, gdy ktoś ma wobec nas finan­so­we zobo­wią­za­nia, któ­rych nie regu­lu­je zgod­nie z umo­wą, może­my spra­wę skie­ro­wać na elek­tro­nicz­ną dro­gę sądo­wą. Pod adre­sem www.e‑sad.gov.pl dostęp­ne jest Elek­tro­nicz­ne Postę­po­wa­nie Upo­mi­naw­cze, któ­re może pomóc w roz­wią­za­niu pro­ble­mu, a nie wyma­ga wizy­ty w sądzie ani wysy­ła­nia jakich­kol­wiek papie­ro­wych wnio­sków. 

Nie są to wszyst­kie miej­sca w Inter­ne­cie, w któ­rych może­my zała­twić jakąś poważ­ną spra­wę oszczę­dza­jąc czas na wizy­ty w urzę­dach. Nie znam wszyst­kich, a nawet z tych któ­re znam, nie chcia­ło mi się opi­sy­wać wszyst­kich. Wymie­ni­łem tyl­ko te waż­niej­sze / cie­kaw­sze.

Zde­cy­do­wa­nie pole­cam stwo­rze­nie pro­fi­lu zaufa­ne­go ePU­AP, któ­ry jest wyj­ścio­wym punk­tem do wie­lu innych miejsc. Wyma­ga jed­nej wizy­ty w urzę­dzie raz na trzy lata, a korzy­ści są spo­re. Jak dla mnie, naj­lep­sze jest to, że nie muszę się spie­szyć, żeby zdą­żyć np do Urzę­du Pra­cy przed zamknię­ciem, co jest trud­ne jeśli wsta­je się o godzi­nie 15, a przyj­mu­ją do 15:30. Dzię­ki ePU­AP zare­je­stro­wa­łem się ostat­nio w UP o 2 w nocy. Moż­na? Moż­na.